Dla dobra Ojczyzny

Początki wojskowego szkolnictwa medycznego w Łodzi

Inicjatorem i prekursorem koncepcji utworzenia w Łodzi wojskowego wyższego szkolnictwa medycznego był gen. dyw. prof. dr med. Bolesław Szarecki, człowiek o wyjątkowym talencie wojskowym i niepospolitej charyzmie, uważany również za twórcę polskiej wojskowej szkoły chirurgicznej. W latach 40. pełnił on funkcję szefa Departamentu Służby Zdrowia w Ministerstwie Obrony Narodowej. Dzięki jego staraniom, 15 stycznia 1947 roku utworzono w Łodzi Centrum Wyszkolenia Sanitarnego, które posłużyło po kilku latach jako baza dla utworzenia Wojskowej Akademii Medycznej. W skład tej instytucji wchodził Kurs Doskonalenia Oficerów Służby Zdrowia, Batalion Instruktorów Sanitarnych, Batalion Podoficerów Sanitarnych, Szpital Kliniczny, Centralne Laboratorium Anatomo-Patologiczne oraz Centralne Laboratorium Sanitarno-Epidemiologiczne. Warto wspomnieć, że w Łodzi od 1945 roku działała Wojskowo-Medyczna Szkoła Felczerów, której kolejne nazwy to: Szkoła Młodszych Oficerów Służby Zdrowia oraz Oficerska Szkoła Instruktorów Sanitarnych. Placówka ta kształciła niższą wojskową kadrę medyczną. W 1947 roku gen. Bolesław Szarecki zaproponował rozszerzenie funkcji Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. W 1950 roku zostały opracowane plany przekształcenia istniejącej w Łodzi cywilnej Akademii Medycznej w medyczną uczelnię wojskową poprzez połączenie jej z owym Centrum. Ponadto, zakładano powołanie cywilnej kadry dydaktycznej do zawodowej służby wojskowej oraz przejęcie bazy klinicznej cywilnej uczelni. Powyższy projekt Departamentu Służby Zdrowia MON nie znalazł jednak uznania w Ministerstwie Zdrowia, które argumentowało swoją dezaprobatę olbrzymimi brakami kadrowymi. Na początku 1950 roku doszło do konfrontacji w powyższej sprawie na naradzie Komitetu Centralnego PZPR. Podjęto wtedy decyzję o pozostawieniu Akademii Medycznej w kompetencjach Ministerstwa Zdrowia. Ustalono jednak, że Uczelnia ma rozszerzyć kształcenie kadr medycznych dla wojskowej służby zdrowia. W strukturach Akademii Medycznej 15 września 1949 roku utworzono Fakultet Wojskowo-Medyczny, którego zadaniem było kształcenie oficerów i podchorążych studentów medycyny. Na początku działalności Fakultetu liczba studentów wojskowych wynosiła 250 osób. Niestety w następnych latach liczba ta zmalała ze względu na ograniczenia wynikające z możliwości kadrowych i lokalowych medycznej Alma Mater. W 1954 roku Akademię ukończyło 144 wojskowych, w 1956 roku zaledwie 87. W latach 1954-1958 studia w Akademii Medycznej ukończyło 529 oficerów.

System szkolenia lekarzy wojskowych w oparciu o Fakultety przy Akademiach Medycznych nie rozwiązywał potrzeb kadrowych armii. Drogą wyjścia z tej sytuacji było utworzenie odrębnej uczelni wojskowej. Toteż podejmując tę myśl, już w 1951 roku w strukturach Akademii Medycznej utworzono trzy katedry o specjalnościach wojskowych. Były to: Katedra Chirurgii Polowej, Katedra Higieny i Epidemiologii Wojskowej oraz Katedra Organizacji i Taktyki Wojskowej Służby Zdrowia. W 1952 roku powstała Katedra Interny Polowej i Katedra Toksykologii Chemicznych Środków Walki i Sanitarnej Obrony Przeciwchemicznej. W oparciu o wymienione komórki powołano Oddział Medycyny Wojskowej. Władze Akademii Medycznej wykazały zrozumienie dla potrzeb armii i starały się wspierać kadrowo nowopowstające katedry. Korzyści były obopólne, bowiem poszczególne jednostki struktur wojskowych świadczyły usługi naukowo-dydaktyczne dla studentów-cywilów. Od jesieni 1950 roku nastąpiło połączenie Fakultetu Wojskowo-Medycznego i Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. W ten sposób utworzono Wojskowe Centrum Wyszkolenia Medycznego, kształcące wspólnie z Akademią Medyczną wojskowe kadry medyczne.