1. W jaki sposób dokonać przyporządkowania kierunku studiów do określonego obszaru lub obszarów kształcenia?
Uczelnia, ustalając zakres tematyczny projektowanego kierunku studiów, samodzielnie przyporządkowuje go do określonego obszaru lub obszarów kształcenia.
Uczelnia określa liczbę punktów ECTS dla całego programu kształcenia, a w przypadku kierunku studiów przyporządkowanego do więcej niż jednego obszaru kształcenia - określa procentowy udział liczby punktów ECTS dla każdego z tych obszarów (zgodnie z § 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia - Dz. U. Nr 243, poz. 1445).
Warto jednak wziąć pod uwagę, ze istnieje możliwość przyporządkowania projektowanego kierunku do jednego obszaru kształcenia przy jednoczesnym uwzględnieniu niewielkiej liczby zajęć należących co do zasady do innego obszaru, np. gdy prowadzi się ćwiczenia z informatyki na finansach i rachunkowości, historię na stosunkach międzynarodowych itp.
Trzeba pamiętać, że przyporządkowanie kierunku do dwóch lub więcej obszarów nakłada dodatkowe wymagania kadrowe związane z realizacją procesu kształcenia.
Sposób przyporządkowywania kierunku studiów do obszarów kształcenia implikuje wymagania kadrowe związane z prowadzeniem studiów na tym kierunku, w tym proporcję liczby nauczycieli akademickich stanowiących minimum kadrowe dla danego programu kształcenia do liczby studiujących. Na podstawie § 17 ust. 2 ww. rozporządzenia w przypadku kierunku przyporządkowanego do więcej niż jednego obszaru kształcenia, stosunek liczby nauczycieli akademickich, stanowiących minimum kadrowe dla danego kierunku studiów, do liczby studentów na tym kierunku, określa się, biorąc pod uwagę procentowy udział liczby punktów ECTS, dla każdego z obszarów kształcenia w łącznej liczbie punktów ECTS (§ 5 ust. 3 ww. rozporządzenia).
Zgodnie z § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia każdy obszar kształcenia, do którego przyporządkowano kierunek studiów, powinien być reprezentowany w minimum kadrowym przez co najmniej jednego nauczyciela akademickiego posiadającego dorobek w obszarze wiedzy odpowiadającym temu obszarowi kształcenia.
2. Czy wszystkie efekty kształcenia określone dla obszarów kształcenia powinny być uwzględnione w opisie zakładanych efektów kształcenia dla kierunku?
Zgodnie § 4 ust. 1 rozporządzenia z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunku, poziomu i profilu kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych uwzględnia efekty kształcenia właściwe dla tego kierunku wybrane z efektów kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia, z których wyodrębniony został kierunek studiów określonych w przepisach rozporządzenia MNiSW z dnia 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego.
Uczelnia zatem dokonuje analizy opisu efektów dla danego obszaru, poziomu i profilu kształcenia, do którego jest przyporządkowany kierunek studiów, a następnie dokonuje wyboru tych efektów, które przyjmuje za właściwe dla danego kierunku studiów, poziomu i profilu kształcenia. Decyzja uczelni o wyborze "właściwych efektów" z tego obszaru kształcenia i ich uszczegółowienie we własnym opisie efektów dla kierunku będzie podlegała ocenie dokonywanej przez Polską Komisję Akredytacyjną.
W przypadku studiów kończących się uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera lub magistra inżyniera, opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunku, poziomu i profilu kształcenia uwzględnia pełny zakres efektów kształcenia prowadzących do uzyskania kompetencji inżynierskich, określonych w rozporządzeniu w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego.
3. Czy istnieją wytyczne, na podstawie których uczelnia powinna określić liczbę punktów ECTS dla programu kształcenia na określonym kierunku, poziomie i profilu, w tym liczbę punktów ECTS dla poszczególnych zajęć (grup zajęć), o których mowa w § 5 ust. 1 - 3 rozporządzenia MNiSW z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia?
Uczelnia samodzielnie ustala ogólną liczbę punktów ECTS niezbędną do uzyskania dyplomu ukończenia studiów, przy uwzględnieniu minimalnej liczby punktów określonej w art. 164 a ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym dla poszczególnych poziomów studiów (tj. na studiach pierwszego stopnia - co najmniej 180 punktów ECTS, drugiego stopnia - co najmniej 90 punktów ECTS, jednolitych studiów magisterskich - co najmniej 300 punktów ECTS w systemie studiów pięcioletnich oraz 360 punktów ECTS w systemie studiów sześcioletnich).
W ramach autonomii programowej uczelnia również samodzielnie określa:
- liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów;
- moduły kształcenia - zajęcia lub grupy zajęć - wraz z przypisaniem do każdego modułu zakładanych efektów kształcenia oraz liczby punktów ECTS;
- łączną liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów;
- łączną liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć z zakresu nauk podstawowych, do których odnoszą się efekty kształcenia dla określonego kierunku, poziomu i profilu kształcenia;
- łączną liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych;
- minimalną liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać, realizując moduły kształcenia oferowane na zajęciach ogólnouczelnianych lub na innym kierunku studiów;
- minimalną liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach z wychowania fizycznego.
Liczba przyznanych poszczególnym modułom punktów ECTS winna uwzględniać czas pracy własnej studenta wymagany do osiągnięcia założonych efektów kształcenia.
4. Czy zajęcia z wychowania fizycznego są obowiązkowe?
Przy opracowywaniu przez uczelnię programu studiów, zarówno na studiach stacjonarnych, jak i niestacjonarnych, należy uwzględnić przepis § 5 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia MNiSW z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, dotyczący określenia minimalnej liczby punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach z wychowania fizycznego.
Zajęcia z wychowania fizycznego są obowiązkowe. Uczelnia samodzielnie określa liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać na tych zajęciach, a także samodzielnie decyduje, w jakiej formie i jakiego rodzaju zajęcia z wychowania fizycznego, odbywane przez studenta poza uczelnią, mogą zostać mu zaliczone.
5. Czy praktyka w programie kształcenia jest obowiązkowa?
Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia MNiSW z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia program studiów dla kierunku studiów, poziomu i profilu kształcenia określa wymiar, zasady i formę odbywania praktyk, w przypadku gdy program kształcenia przewiduje praktyki.
6. Jak należy rozumieć pojęcie "nauki podstawowe" użyte w § 5 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 243, poz. 1445)?
Efekty kształcenia właściwe dla danego kierunku wybierane są z efektów kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia, z których wyodrębniony został kierunek studiów. Kwestię, jakie nauki należy uznać za podstawowe, rozstrzyga w ramach autonomii programowej samodzielnie uczelnia, opracowując programy kształcenia zgodne z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego. W związku z tym uczelnia, ustalając zakres tematyczny projektowanego kierunku studiów, powinna uznać za nauki podstawowe te bezpośrednio związane z określonym kierunkiem.